غیرعلمی‌ترین استدلال‌ در رد تلاش‌های ملکم‌خان برای آشنایی ایران با مدرنیته متعلق به جلال آل‌احمد است.

با فیلم «خشت و آینه» ابراهیم گلستان شیفتۀ سینما ‌شدم...استادم توده‌ای بود اما ختم قرآن داشت...شب تاسوعا احسان طبری در مورد مسائل اجتماعی صحبت می‌کرد، حیرت‌آور بود. من یک آن متوجه شدم همه دارند گریه می‌کنند. روضه نخواند ولی به بیان خودش جریان کربلا را تشریح کرد...قبل از انقلاب بودند افرادی که شراب و کباب می‌خوردند و از پرولتاریا صحبت می‌کردند...«گزارش یک قتل» فرمی تازه در فیلمسازی بود که همه را گیج کرده بود... این طرفی‌ها می‌گفتند نجفی چپ است، آن طرفی‌ها می‌گفتند حزب توده این نبوده.